De xeme'n cuandu presta volver pel chigre porque, vamos ser sinceros, hai coses y estaos de la nación que nun se pueden iguar dende otra parte. Y amás en tiempu preelectoral, qu'axunta a la primavera pa facemos ferver les cabeces y dalgún qu'otru xeniu.

Lo que más me presta del chigre ye la simplicidá que contaxa pa falar de temes que'n cualquier otru parlamentu del país tendríen unes complicaciones descomanaes.

Complicaciones descomanaes por exemplu como'l tema de la oficialidá de la llingua asturiana (entiéndase asociada a ella la del gallegu asturianu), esa reclamación política cola qu'una parte d'asturianos s'enfoten en poner enriba la mesa pates arriba cuando tamos comiendo, perdón, negociando.

La esperiencia diz que nel peor casu el debate sobre la oficialidá nun chigre allárgase tanto como seya necesario desplicar en qué consiste y en que non, y cómo aceptar la necesidá d'implementala tien un primer pasu obviu y pernecesariu en sentase a falar que forma-y damos. Normalmente l'argumentu fina con un "-pues si la quieren ¿por qué nun-yos la dan y yá ta?" nuna esclariadora tercer persona alloñadora qu'escueye paradóxicamente estes lletres pa espresalo y non otres. Pero vamos dexar lo diglósico pa otra ronda.

El casu ye que los argumentos p'afirmar la oficialidá y pasar a esi siguiente pasu nun apaecen pel chigre (sacante pa reclamos identitarios con arume a neftalina y paliu), pero surden de secute dende escaños y persones pensantes. Ye curioso cómo la política torna tantes veces nel arte de crear problemes o d'usar xuegos de pallabres pa defender o tapecer intereses que poco tienen que ver colo común desplaza la suposición de la función de deliveración y solución de problemes que-y asociamos al exerciciu políticu.

"Faime'l favor y echa otru culete que toi poniéndome más intensu de la cuenta y nun ye plan".

Munches veces, lo sensato impón tamién prioridaes. Una cuestión prioritaria ye estudiar cómo gastar 600 millones d'euros (ye increible lo fácil que lo escribimos unos y que lo gasten otros pa la incapacidá que tenemos el 90% de comprender verdaderamente esa cantidá) nun tren d'alta velocidá qu'axunte Avilés, Uviéu y Xixón. Y too ello ensin pensar cómo enllazalu a la via de fuga mesetaria que muerre en La Pola Ḷḷena (de momentu). Supongo que ye una cuestión de priodaes y xacíu común pensar en cómo facer una isla d'alta velocidá d'unos 50km de diámetru que da-y una solución a un conflictu llingüísticu.

Prioritario tamién ye dar inglés de cualquier forma (nun tengo claro que deprendelo lo seya tamién, visto lo visto). Supongo que da valor social el forzar la segregación que xustifique un itinerariu nel que nun existe malpenes preparación por parte del profesoráu, l'alumnáu o la sociedá'n xeneral. ¿Qué ye eso d'iguar l'enseñu de llingües nel que nenos que parten d'un contestu diglósicu puedan superar les torgues que tienen pa la espresión n'asturianu y castellanu? Quiciabes ye por corteza de mires pero tovía nun vi forma de deprender meyor a comprender y utilizar un conocimientu o habilidá que s'enfotare en olvidar o inorar otra habilidá complementaría. Pero ¡que sé yó! que tendrá que ver la clase col enseñu...

Tamién ye imprescindible gastar miles n'euros n'asesoramientu en campañes pa facer marca. Pa diferenciase, porque claro ¿acasu n'Asturies existe dalgún códigu de comunicación que faiga identificable con ella non namás el mensaxe como cola forma? Dalgún espertu topará dalgún ye cuestión de dar con él. Sinon siempre podemos volver al "Paraisu Natural", que oi, lo que funcionó una vez...

Y podría siguir, la verdá ye qu'Asturies ta enllena de prioridaes que se despachen nesti chigre con una velocidá p'ablucar. Asina qu'acabamos rápido con elles y darréu ponémonos colo importante.